Lichaamsgerichte begeleiding bij rouw
‘Alles mag er zijn’, staat er op mijn site. Dat is een hele klus, er is vaak verzet tegen wat je voelt. Voor het laten zijn van je vermoeidheid, je boosheid, je wanhoop, je somberte moet je vaak een inspanning leveren. Iets in ons wil dat helemaal niet voelen; het lijkt te groot, te eng. Toch zijn dit wel allemaal gevoelens die normaal zijn bij rouw. Maar wat als je je schaamt voor wat je voelt? Als je dat wat je voelt lelijk vindt? Als je je schuldig voelt over wat je denkt? Dan is het super dapper als je dat durft te vertellen! Als ook dat waar mag zijn.
Elsbeth’s man is twee jaar geleden overleden en zij zorgt nu alleen voor hun drie kleine kinderen. Zij komt al een tijdje bij mij en we staan stil bij wat er het afgelopen jaar veranderd is voor haar. “Ik denk dat ik liever ben geworden voor mezelf”, zegt zij. “Maar ik wil nog wat zeggen… Ik vind het pittig om alles alleen te moeten doen, maar eigenlijk deed ik dat altijd al. Ik was getrouwd met een moeilijke man. En ergens voel ik opluchting dat dat voorbij is. Natuurlijk ben ik niet blij dat hij dood is, maar dit is ook waar. Ik leer om zonder schuldgevoel blij te zijn met mijn leven nu. Dat dat is wat hij had gewild, dat weet ik zeker. Het is alleen niet iets dat begrepen wordt door mensen”.
Ik realiseer me dat zij dit nog niet eerder heeft verteld en ik voel direct het ongemak dat daarachter zit. Dat er ook opluchting is na een overlijden, dat is niet iets waar je makkelijk mee uit de kast komt. Bang om verkeerd begrepen te worden, bang voor oordeel van anderen. Wat dapper van haar om ook aan dit gevoel ruimte te geven.
Annemarieke’s moeder is overleden. Tot haar eigen verbazing voelt dat licht en niet zwaar, zoals zij verwacht had. “Ik had een moeizame relatie met haar”, vertelt ze. “De nacht dat zij stierf, voelde ik letterlijk in mijn rug iets ontspannen, alsof er ruimte ontstond. En dat gevoel is gebleven. En weet je wat zo bijzonder is: ik kan nu veel milder aan haar denken, met meer liefde.”
Marjan’s man is een half jaar geleden overleden. Verdriet en verslagenheid overheersen. “Maar”, zo vertelt ze, “de laatste tijd kan ik me soms opeens zo woedend voelen”. Op de gekste momenten overvalt het haar, als ze alleen langs de lijn staat bij een voetbalwedstrijd of als ze na een werkweek alleen thuis komt. “Dan voel ik zo’n vlammende boosheid opkomen, die echt op hém gericht is. Maar wat moet ik daar mee, het voelt ook zo ongepast om boos op hem te zijn”.
Het is zo ontzettend heilzaam als alles er mag zijn, ook de gevoelens waar een taboe op is, in jezelf of in je omgeving. Als er ook daar compassie voor is, hoeven deze gevoelens niet ondergronds en onderhuids te gaan. Het raakt mij altijd weer, hoe dat te voelen is in een lichaam. Hoe een harde rug verzacht, er opeens meer ruimte komt in het borstgebied, buiken gaan borrelen, wangen rood kleuren en opluchtende zuchten als vanzelf uit het lijf komen.
Afspraak maken ? Je bent van harte welkom.
Wil je ieder seizoen een mail van mij ontvangen met verhalen, tips voor boeken en inspiratie? Schrijf je dan in.
‘Verhalen van (h)erkenning en troost’
