Lichaamsgerichte begeleiding bij rouw
‘Ik aanvaard het’. Deze drie woorden werden door Johan Witteveen uitgesproken, terwijl de tranen in zijn ogen stonden. Hij sprak over de dood van zijn zijn zoon, schoondochter en kleinkind. Alledrie zijn ze bij de ramp met de MH17 omgekomen.
Vorige week keek ik naar een uitzending van het programma Recht van spreken. De 91 jarige, oud minister, Johan Witteveen werd geportretteerd. Over het ongeluk (zo noemde hij het) met de MH17, over zijn meditatiepractice, zijn soefiegeloof. Wat een bijzondere en wijze man.
Het ogenschijnlijk onaanvaardbare aanvaarden, hoe doe je dat? Kan dat? Hoe dan? Ik deel graag een aantal herinneringen die in mij opkomen, ze gaan over het aanvaarden van wat onaanvaardbaar lijkt.
We hadden het nieuws gekregen dat mijn zoon een hersentumor had. Hij was 23 jaar. Bij een therapeut moet ik hardop de woorden uitspreken: mijn zoon heeft een hersentumor. Ik kan het niet. Achteraf begrijp ik dat, het was té snel, ik wist het nog maar een week. Die werkelijkheid aanvaarden, dat kon ik niet in één keer, dat ging in stukjes.
Nog een herinnering. Ik ben in een zomerweek, we mediteren en doen lichaamswerk. In een oefening zet ik mijn zoon voor me. Ik buig voor hem, ik buig diep voor hem. Voor de weg die hij gaat. Ik buig voor de werkelijkheid van de tumor. Tranen stromen over mijn wangen. Het wordt heel stil in mij.
Mijn nichtje van 15 jaar is opgenomen. Het is heel ernstig. In het ziekenhuis haalde mijn broer me bij de deur op. ‘ ja Corinne, sommige mensen worden 80, anderen maar 15’. Alsof er in zijn woorden al aanvaarding is van de werkelijkheid van haar jonge dood.
Terug naar de oude Witteveen. Toen hij zei ‘ ik aanvaard het’, rolden de tranen uit zijn ogen. ‘En natuurlijk mis ik mijn zoon’. Aanvaarden is dus niet, geen verdriet en pijn meer hebben. Aanvaarden gaat niet over iemand niet meer missen. Aanvaarden gaat over je niet meer verzetten tegen de werkelijkheid. Over dat iets écht waar is. Dat is zeker geen mentaal proces. Het is een innerlijk proces, het is van binnen ja zeggen, het is buigen. En het is niet iets dat van buitenaf aan je opgelegd kan worden.
Als je de werkelijkheid niet kúnt aanvaarden blijf je je innerlijk verzetten. Dat uit zich in zinnetjes als ‘ik wil dit niet’, ‘waarom moet mij dit overkomen’, ‘het is oneerlijk’. Volkomen begrijpelijk, begrijp mij niet verkeerd, maar niet behulpzaam. Wat misschien wel helpt is gaan opmerken dát je dat doet, dat je je verzet.
Misschien is aanvaarden wel de poort naar iets anders en kan er dan weer iets gaan stromen. Johan Witteveen vertelt dat hij een grote innerlijke verbinding voelt met zijn zoon; ‘misschien nog wel meer verdiept dan toen ik hem iedere week zag’. Door de werkelijkheid van de hersentumor van mijn zoon te aanvaarden, aanvaard ik de niet-maakbaarheid van het leven. En daarmee omarm ik zijn levendige leven, precies zoals het gaat. Mijn broer en schoonzus heb ik nooit kunnen betrappen op wrok of boosheid; bij hen voel ik een niet aflatende liefde voor hun overleden dochter én een vermogen om hun leven, mét gemis, te leven.
In je lichaam is het niet aanvaarden van de werkelijkheid te voelen op verschillende manieren. Door een hoge spierspanning, door pijn in je buik, door benen die steeds onder spanning staan, door geklemde kaken. Of door een stijve nek, een nek die letterlijk niet kan buigen. Of….of…..
Als deze blog bij je resoneert, ben je van harte uitgenodigd om in mijn praktijk te komen onderzoeken welke boodschappen je lijf jou willen vertellen.
Link naar de uitzending
Wil je ieder seizoen een mail van mij ontvangen met verhalen, tips voor boeken en inspiratie? Schrijf je dan in.
‘Verhalen van (h)erkenning en troost’
