En maar bang zijn dat ik me aanstel

 
Interview met Charlotte
Over de invloed van jong verlies en de kracht van erkenning. 
Charlotte heeft als meisje van bijna drie jaar een auto ongeluk gehad. Haar moeder is hierbij omgekomen. Charlotte is nu 39 jaar, twee jaar ouder dan haar moeder is geworden, heeft samen met haar partner drie dochters. Vorig jaar heeft Charlotte een retraite bij mij gedaan, omdat ze soms zo vast liep.
Ze wilde stil staan en voelen welke invloed het verlies van haar moeder op haar leven heeft.
Kun je iets vertellen over jouw verlieservaring?
Dat is best complex. Ik was twee jaar toen mijn moeder verongelukte. Er is een rouw-stuk én er is ook een trauma -stuk. Ik heb als klein kind drie weken alleen in het ziekenhuis gelegen. Als ik me nu bedenk hoe dat voor mijn kind zou zijn zo ’s avonds op een vreemde plek zonder bekende mensen om zich heen…. Maar laten we beginnen bij 37 jaar geleden.
Ik zat bij mijn moeder in de auto. Er kwam een auto van rechts en onze auto belandde in de sloot. Mijn moeder had hoofdletsel en werd met een ambulance afgevoerd. Ik werd op dat moment al gescheiden van mijn moeder. Een buurvrouw met EHBO bracht mij naar het ziekenhuis en vertrouwde me daar aan de artsen toe en vertrok. Mijn moeder is die avond overleden.
Ik heb drie weken in het ziekenhuis gelegen met een gebroken been. Veel alleen. Ik moest weer een luier om, terwijl ik al zindelijk was. Er was tegen mijn vader en broers en zus gezegd dat het beter was om mij niet te vertellen dat mijn moeder niet meer leefde. Wat ze vertelden? Dat mijn moeder ook in het ziekenhuis was, maar niet bij mij kon komen.
Toen ik thuis kwam en één voet over de drempel zette vroeg ik ;’ Waar is mama?’.
Alles wat ik nu vertel heb ik uit verhalen van anderen, want ik heb er zelf helemaal geen beelden of herinneringen bij. De laatste jaren ben ik steeds meer te weten gekomen door te vragen te stellen aan mijn vader, mijn oudere zus, broers, tantes en mensen die iets van het ongeluk gezien hebben.
Ik had wel heel vaag een herinnering aan een hobbel in de weg en dat ik dacht dat ik het ongeluk veroorzaakt had. Hier twijfelde ik later echter over, was dit nu wel echt zo geweest voor mij?
Laatst beaamde mijn tante dat ik dat als kindje wel heb genoemd. Ik heb dat dus niet verzonnen. Ik kwam pas vrij laat achter de naam van mijn moeder. Zij heette Gre. Ik ben op een gegeven moment vragen gaan stellen. En dat doe ik nog steeds. Dat voelt soms heel lastig, dat ik altijd zelf moet vragen, moet uitreiken. Ik ben dan zo afhankelijk van anderen om beeld te krijgen van iets wat mij is overkomen en te weten te komen hoe mijn moeder was. Ik vind het heel vervelend dat ik nooit zelf iets uit eigen herinnering kan vertellen over mijn moeder of over de tijd van het ziekenhuis.
Het verongelukken van mijn moeder heeft op ieder van ons gezin invloed gehad. Ik realiseerde me onlangs, door gesprekken met mijn zus, dat wij het allemaal alleen hebben gehoord. Er is niet een moment geweest dat we daar als gezin samen in waren. Voor iedereen is het zo allenig geweest.
Heeft dit invloed op jouw lichaam?
Ik ervaar vaak veel spanning aan de buitenkant van mijn lichaam. Ik heb snel spanning in mijn nek en schouders en mijn armen. Ook sta ik vaak in een ‘alert standje.’
Ik ben op Academie Holos een massageopleiding gaan doen en heb mijzelf laten masseren door een massagetherapeut. Daardoor ben ik gaan voelen wat er allemaal voor spanning in mijn lichaam is en waar dat mee te maken heeft. Ik ben gaan leren voelen en benoemen.
Dat is voor mij belangrijk geweest, omdat dit erkenning geeft en daardoor kan ik er soms beter in berusten. Hoef ik er niet meer aan te twijfelen of boos op te worden. En hierdoor heb ik eindelijk ook eigen woorden die ik kan geven aan de gevolgen van het verlies van mijn moeder en aan het ongeluk.
Omdat ik geen beelden had en heb, zijn de sensaties in mijn lichaam zo essentieel. Via mijn lijf heb ik woorden kunnen vinden. In mijn lichaam liggen de woordeloze herinneringen opgeslagen.
Ook muziek kan mij dicht bij mijn (onbewuste) verdriet brengen. Ik kan er over praten en dan voel ik er niks bij, maar muziek en mijn lichaam gaan voorbij aan mijn hoofd en denken en kan soms meteen pats naar dat gevoel van verdriet of eenzaamheid gaan.
Kun je iets zeggen over hoe het verlies van jouw moeder jouw leven beïnvloed heeft? Wat je daar nu in je leven in tegenkomt?
Er zijn een aantal dingen die ik daar aan verbind. Ik ben een dromer, het is vaak of ik niet helemaal aanwezig ben. Ook voel ik me vaak niet senang in groepen, dat vind ik zo spannend, dan vlieg ik weg. Pas als ik iedereen goed ken, ben ik Charlotte. Ook heb ik een grote alertheid, ik neem altijd heel veel waar in mijn omgeving. Ik ben vaak meer observator dan deelnemer.
Ik heb extreem veel moeite met nieuwe situaties, bijvoorbeeld nieuw werk. Dat vindt iedereen spannend, maar bij mij is dat echt op een ander level, omdat het raakt aan heel oude pijn; alle registers gaan dan open.
Er zijn ook een aantal overtuigingen die ik heb: ‘ De ander zit niet op mij te wachten’ en ‘ik stel mij aan’, ‘ik doe het vast niet goed’ . De grootste overtuiging is ‘ik hoor er niet bij’.
Oh ja, ik kan helemaal niet tegen ‘iets moeten’. Dat kan wel te maken hebben met dat ik drie weken met mijn been vastgelegd heb moeten liggen, een luier aan moest terwijl ik dat niet wilde want ik was net zindelijk. Wie weet.
Is er iets dat jou heeft bemoedigd en nog steeds bemoedigt?
Ik ben ooit naar een coach geweest die me er op wees dat rouwverwerking iets zou kunnen zijn wat me kon helpen. Met mijn broers en zus zijn toen af en toe gesprekken tot stand gekomen over het verlies van mam. Het is fijn om het er met hen over te hebben. Mijn zus vertelde dat het voor haar toen al niet goed voelde om mij niet te vertellen dat mijn moeder overleden was. Het kan best zijn dat wij allemaal hulp nodig hebben op dit vlak.
Ik heb zelf hulp gezocht bij therapeuten. Zo is er stukje bij beetje meer erkenning in mijzelf gekomen. Eerst alleen via mijn ratio en nu ook verbonden met mijn gevoel.
Erkenning is steeds meer de sleutel geworden en een heel goed tegengif tegen de gedachte dat ik me aanstel. Het vergt commitment en compassie, dat heb ik meegenomen uit de retraite bij jou. Daarvoor was het toch meer van, ik ga even naar een therapeut of een workshop en dan moet het daarna klaar zijn. Nu weet ik door jou dat ik er echt tijd voor mag/ moet nemen en dat ik er voor mezelf moet zijn. En als ik mag voelen wat ik voel, ontspan ik. De buitenwereld heeft dan ook minder invloed, ik ben minder een speelbal van mijn omgeving. Stilstaan helpt echt!
Wat ook erkenning gaf waren de boeken van Titia Liese, die als ervaringsdeskundige schrijft over verlaat verdriet. De dingen die ik ervaar blijken universeel bij mensen met een jong verlies. Dat opende bij mij echt de ogen; hee ik ben niet gek of raar, veel dingen waar ik last van heb horen gewoon bij jong verlies.
De foto van het gezin van Charlotte is gemaakt een paar maanden voor het ongeluk.